افت تحصیلی و دانش آموز
یکی از سوژه های مورد توجه اکثر خانواده ها ، مسائل تحصیلی فرزندان است
والدین دوست دارند فرزندانشان بیشترین و بهترین پیشرفت تحصیلی را داشته
باشد و از طرف دیگر ، افت تحصیلی ، برای آنها موضوعی غیر قابل پذیرش است .
والدین از این که فرزندشان به هنگام ورود به دوره های راهنمایی و متوسط
دچار افت می شود . متعجب شده و سوال می کنند که چرا دیگر فرزندشان انگیزه
ای برای درس خواندن ندارد ؟
دریافتن دلایل ضعف و مشکلات تحصیلی دانش آموزان ، عمدتاً به مسائلی از
قبیل تنبلی و بی خیالی و بازیگوشی استفاده می شود . ولی آیا این همه داستان
است ؟
به جرأت می توان گفت که والدین ، مدارس ، معلمان و سایر افراد در
ارتباط ، در موضوع مسائل تحصیلی دانش آموزان ، بسیار ساده انگارانه و
سطحی رفتار می کنند کمتر کسی است که در علت یابی افت تحصیلی به ( لذت
یادگیری ) نیز توجه کند ! به چندین و چند دلیل ، ما یعنی مدرسه و والدین ،
کاری می کنیم که لذت یادگیری از دانش آموز گرفته می شود ، وقتی این لذت کم
می شود و یا از بین می رود ، طبعاً افت انگیزه و به دنبال آن افت تحصیلی
پیش می آید و ما چه می کنیم تا این افت ها جبران شود ؟
کودکان از بدو تولد به طور طبیعی ، دارای انگیزه یادگیری هستند . تلاش
کودک برای دسترسی به یک اسباب بازی ، تلاش وی برای راه رفتن ، کوشش برای
خوردن بدون کمک دیگران و … مثال هایی از انگیزه های طبیعی آنها برای
یادگیری است و این انگیزه های اولیه ، بعدها در فعالیت های آموزشی نظیر
خواندن و نوشتن به کار گرفته می شوند .
اگر کودکان انگیزه های برای یادگیری ندارند ، به این دلیل است که موانعی
بر سر راه انگیزه های طبیعی آنها بوجود آمده است . آنهایی که به این باور
رسیده اند که نمی توانند در فعالیت های آموزشی موفق باشند ، تلاششان را
متوقف می کنند یا به اندازه کافی تلاش نمی کنند ، زیرا فکر می کنند که
تلاش آنها به نتیجه نخواهد رسید . بنابراین به راحتی نا امید شده و باور می
کنند که یادگیری سخت است . آنگاه به دلیل توقف تلاش ، فرصت تجربه و لذت
یادگیری چیزهای تازه را از دست می دهند و به تدریج به این باور می رسند که
هر موفقیتی هم که کسب کنند ، مربوط به شانس یا شرایط است .
اما براستی چرا چنین اعتقادات منفی در کودکان به وجود می آید ؟گاهی
اوقات به دلیل این که موانعی وجود دارند و بر توانمندیهای آنها در یادگیری
اثر می گذارند ، ممکن است ناتوانی در یادگیری داشته باشند یا مشکل یا
تأخیری در مراحل رشدشان وجود داشته باشدافسردگی یا فشارهای مزمن زندگی نیز ،
یادگیری را به مراتب سخت تر می کند . بچه هایی که از قبل تجربه شکست
داشته اند ، به دلیل این که باور کرده اند که نمی توانند کارشان را درست
انجام دهند ، بیشتر آماده برای توقف تلاش هستند . هم چنین نگرش های
بزرگسالان درباره موفقیت های تحصیلی ، می تواند بر اعتقاد و باورهای آنها
اثر بگذارد . رقابت در مدرسه ، جایی که همیشه یکی موفق و دیگری شکست خورده
است ، نیز می تواند جنبه یأس آوری برای کودکان داشته باشد ، بویژه برای
آنهایی که هیچ وقت نمی توانند بهترین باشند کودکانی که تجربه موفقیت
نداشته باشند ، یا موفقیتشان تشخیص داده نشود ، در انگیزه تحصیلی افت نشان
می دهند . در کودکان که والدین یا دوستانش برای مدرسه به عنوان یک جایگاه
مهم ، ارزش قائل نیستند نیز ، انگیزه تحصیلی کاهش پیدا می کند .اما اگر
فرزند شما هم اکنون مشکلاتی در انگیزه تحصیلی دارد چه باید کرد ؟
* با فرزند خود راجع به مشکل صحبت کنید.
* به منظور شناسایی عرصه هایی که نیاز به اصلاح دارند ، با معلم فرزند
خود صحبت کنید. * بگذارید فرزندتان بداند که شما مشتاق کمک به او برای بهتر
شدنش هستید
* به فرزند خود کمک کنید کارهایی را که می تواند انجام دهد شناسایی کند
تا بتواند بیشتر بر کارهایی که در آن زمینه ها مشکل دارد ، تمرکز کند
* به فرزند خود کمک کنید چیزهایی را که دوست دارد و می توانند برای کمک
به انجام تکالیف درس مفید واقع شوند ، شناسایی کند ( به عنوان مثال : اگر
یک کودک علاقه به حیوانات دارد راجع به آنها کتاب بخواند ، بنویسید ،
داستان بسازد و غیره(* برای تلاش که انجام داده است ، پاداش در نظر بگیرد
* مناسبت هایی که یادگیری را تهدید می کند نظیر تماشای زیاد تلویزیون ،
بازیهای کامپیوتری، زمان استفاده از کامپیوتر و غیره را محدود کنید
* زمان مطالعه فرزند خود را هر روز به مقدار کمی مثلاً 5 تا 10 دقیقه
افزایش دهید تا به یک هدف قابل قبول و مسئولانه در این زمینه برسید ( مثلاً
رسیدن به 30 دقیقه مطالعه اضافی روزانه )
* با معلم ، مشاور یا روانشناس مدرسه جهت دریافت کمک و راهنمایی صحبت
کنید . * اگر هیچ یک از این کارها مؤثر واقع نشد ، نگران نباشید . اگر
لازم بود در جست و جوی مشاوره یا سایر خدمات بیرون از مدرسه بر آیید.
البته برای افزایش انگیزه تحصیلی در کودکان ، کارهای زیادی وجود دارد که
والدین می توانند انجام دهند از جمله : برقراری رابطه ایده آل کودک –
والد ، در هنگام تربیت و تأدیب کودکان ، قاطع و منصف باشید ، به کودکان
خود آموزش دهید در منزل مسئولیت پذیر باشند مانند انجام کارهای روزمره و
انتظار داشتن یک رفتار مناسب ، برای ایجاد یک رابطه خوب والد – فرزندی
تلاش جدی داشته باشید و زمانهایی را صرف داشتن اوقات خوش با کودکان خود
کنید ، فعالیت های خانوادگی که یادگیری را تشویق کنند مانند دیدار از
کتابخانه ها و موزه ها را ترتیب دهید ، راجع به مدرسه با کودکان خود صحبت
کنید ، یک برنامه روزانه برای انجام تکالیف درسی ترتیب دهید و فرزندش باید
بداند چه موقع از روز از او انتظار می رود که تکالیف مدرسه خود را انجام
دهد .
مطمئن شوید قبل از این که فرزندتان به کارهای دیگری که حواس او را پرت
کند بپردازد ، تکالیف مدرسه خود را به اتمام برساند و در آخر اشاره می کنیم
که به فرزند خود نشان دهید که برای معلم یا معلمان او احترام قائلید و
ارتباط مستمر با معلم داشته و با او همکاری کنید .
چرا ما بعضی مطالب را یاد نمی گیریم یا به یاد نمی آوریم ؟!
بعضی از مربیان و والدین از این که می بینند کودکان و نوجوانان مطالب را
به درستی یاد نمی گیرند یا آنها را فراموش می کنند ، به شدت ناراحت هستند
، زیرا علاوه بر این که اقدامات و زحمات خود را بی اثر یا به هدر رفته می
پندارند ، گاه نگران می شوند و این سؤال برایشان مطرح می شود که نکند و
نوجوانشان عیب ، یا بیماری خاصی داشته باشد !
مربیان و والدین غالباً می پرسند :
) چرا کودکان و نوجوانان مطالب را فراموش می کنند ؟)
آیا مطالب را به درستی یاد گرفته بعد فراموش می کنند ؟)
) چه کنیم تا این وضع پیش نیاید ، یعنی چه گونه از ضعف در یادگیری و به یادآوردن جلوگیری کنیم ؟ )
بعضی از مربیان و والدین ، ضمن طرح پرسش های بالا ، می خواهند بدانند که
چگونه حافظة کودکان و نوجوانانی را که اشکالی ندارند ، تقویت کنند و بر
کارآیی آنها بیفزایند و از آموزش های خود نتیجة بهتری بگیرند .
برای یافتن جواب این پرسش ها ، نخست باید علتهای ( یاد نگرفتن ) و ) به یاد نیاوردن ) را بشناسیم
البته لازم به توضیح است که ما در این جا علت های یاد نگرفتن و به یاد
نیاوردن را در کودکان ، نوجوانان ، جوانان و بزرگسالان ) سالم ) بررسی می
کنیم و به مسئله فراموشی در اثر کهولت سن که غالباً به دلایل جسمانی مانند
سخت شدن شریانهای مغزی یا روانی یا هر دو عامل جسمانی – روانی به وجود می
آید ، نمی پردازیم .
علت های عمدة یاد نگرفتن
یاد نگرفتن اغلب نتیجة یک یا چند عامل کلی زیر است :
* ضعف در یادگرفتن مطالب یا فرا گرفتن ناقص
در افراد سالم ، ناتوانی یا ضعف در یادگیری ، به علل مختلف و از جمله علل عمدة زیر است : 1? نداشتن هدف برای یادگیری
2?نبودن انگیزه ( علاقه ) کافی برای یادگیری
3?عدم توجه و دقت کافی به مطلب یا موضوع مورد نظر ( آموختن )
در ضمن عدم توجه به آموختنی نیز ممکن است به دلایل زیر باشد :الف ) نبود علاقه و انگیزة کافی
ب ) جالب نبودن محرک
تعداد صفحات : 28
فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.
توجه : این فایل با بهترین کیفیت قابل پرینت میباشد.
جهت دانلود کلیک کنید.
