حران مالی اقتصادی چیست ؟
عبارت است از پیدا شدن “اضافه تولید” یعنی پرشدن بازار از کالاهائی که مشتریِ قادر به خرید آن نیست.
وقتی در بازار مشتری نباشد و کالاها فروش نرود طبعاً تولید کالاها نیز کاهش یافته و متوقف میشود و به دنبال آن تعطیل کارخانهها و بیکاری وسیع و میلیونی کارگران پیش میآید که به نوبه خود فروش کالاها را باز هم دشوارتر کرده و بر عمق بحران میافزاید.
سیستم اعتباری سرمایه داری از کار باز میماند، بدهکاران توان پرداخت بدهی خود را در سر موعد از دست میدهند.
بهای سهام شرکتها در بازار تنزل میکند، موسسات سرمایه داری یکی پس از دیگری ورشکست میشوند.نخستین بحران بزرگ اقتصادی در 1825 در انگلستان پدید آمد و سپس هر 8 تا 12 سال یکبار تکرار شد و هر کشوری را که وارد مرحله سرمایه داری شده بود فرا گرفت.
بحران اقتصادی بر فقیرترین کشورهای جهان بیشتر تأثیر میگذارد. در حال حاضر به دنبال بحران اقتصادی، بسیاری از کشورهای در حال توسعهی آفریقایی، در مقایسه با کشورهای آسیایی با مشکلات بسیار بیشتری روبرو هستند.تاریخچه ای از بحران (1920-1980-2008)
– در بحران بزرگی که در سالهای 1933 – 1929 در گرفت، حجم تولید در جهان به 44% رسید (کمتر از نصف میزان قبل از بحران شد) و بزرگترین کشورهای سرمایه داری از نظر حجم تولید به سطح 20 یا 30 سال پیش از بحران برگشتند.
– چهل میلیون نفر کارگر از کار بیکار شده به خیابانها ریخته شدند، هزاران مؤسسه ورشکست گردید. زیانی که از این بحران به اقتصاد جهانی وارد شد بیش از خسارات ناشی از جنگ اول جهانی بود.
– یک چنین بحرانی با کاهش ارزشی از لحاظ مالی که بوجود آمد، به نقطه اوج خود رسید و مسائل اقتصادی در بلندمدت را ایجاد کرد.
– در آسیا جنگ ترکیه بر سر استقلال (23-1920) ایجاد شد
– سلسله قاجار تحت لوای احمدشاه قاجار پایان یافت و رضاشاه پهلوی سلسله پهلوی آخرین سلطنتی ایران را ایجاد کرد
– جنگ تمدن چینی نیز شروع یافت(37-1920).
– بازار سهام در اکتبر 1929(پنج شنبه سیاه) فروریخت منجر به ناامیدی بزرگی شد و خط بطلانی بر موفقیتهای در سال 1920 کشید.بحران مالی در سال 1980
1- بیشتر شاهدان اعتقاد دارند درآمد از طریق نفت بحران بدهی را در سال 1970 افزایش داده است در این دوره قیمت نفت به طورمهیج افزایش یافت.
2- قرض گرفتنها و قرض دادنهای نامنظم با شروع بحران مالی در ابتدا سال 1980 متوقف شد.
3- دراکتبر 1985 جیمز باکر دبیر کل صندوق آمریکا یک استراتژی را پیشنهاد داد که برنامه باکر نامیده شد که سعی بر کاهش توانایی باز پرداخت بدهی دارد که البته این طرح ناموفق ماند و در طی این دوره طرحهای بزرگ مالی برای نجات از بحران را ایجاد کردند.
4- در سال 1980 مالی گرایی اقتصادی(توضیح در اسلاید بعد) به صورت روز افزون افزایش یافت که این منجر به بحران مالی در آن سال شد .– مالی گرایی اقتصاد را می توان از نقطه نظرهای گوناگون ایدئولوژیکی، سیاسی و یا صرفا“ اقتصادی تعریف کرد. روشن است که تعریف جامع تعریفی خواهد بود که هر سه عرصهُ فوق را در بر گیرد. در این معنا، مالی گرایی بخشی از ایدئولوژی اقتصاد بازار آزاد سرمایه داری برتری طلب است که امکان رشد روز افزون بخش مالی اقتصاد را از طریق پول سازی مستقیم از پول فراهم می کند.
– دلیل دیگر بحران مالی در سال 1980بالارفتن نرخ بهره بود نرخ بهره به طور میانگین در سال 1977 حدود 7% بود که به 11?5% در سال 1978 و 15?3% در سال 1979 رسید که نقطه اوج آن در سال 1980و1981 بود که به 20% رسید.