تعداد صفحات :۱۳۵
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
مسأله معاد از نظر اهمیت، بعد از مسأله توحید مهمترین مسأله دینی و اسلامی است. پیغمبران ( و بالخصوص آنچه از قرآن در باره پیغمبر ما استفاده می‌شود) آمده‌اند برای اینکه مردم را به این دو حقیقت مؤمن و معتقد کنند: یکی به خدا ( مبدأ ) و دیگر به قیامت.
انسان از ابتدای آفرینش بر روی زمنین تاکنون علیرغم همه پیشرفتهایی که کرده، نتوانسته است تا مسئله مرگ و نیستی خود را حل کند، زیرا مرگ انسان یکی از قوانین ثابت و پابرجای طبیعت میباشد. این فکر که ما از کجا آمده‌ایم؟ علّت بوجود آمدن ما چه بوده است؟ چرا باید زندگی کنیم؟ چرا باید بمیریم؟ و پس از مرگ به کجا می‌رویم؟ و سوألاتی از این قبیل همیشه بطور طبیعی ذهن هر انسان را رف نظر از عقاید، مذاهب و آرمانهای موجود در جامعه در قورن گذشته و حال مشغول نگه‌داشته و برای آن تاکنون جوابی نیافته است.
به هر حال پیدا کردن جواب سؤالات متعددی که انسان در این باره مطرح می‌کند زمینه‌ساز این تحقیق در خصوص امکان و ضرورت معاد میباشد.
ابتدا سعی می‌کنیم با یک پیش‌زمینه تاریخی از گذشته و نحوه پاسخگویی افکار، مذاهب و ایده‌ئولوژی‌های موجود در قبل از اسلام موضوع را تا حدی بشکافیم و پس از آن پاسخها و نتایج تحقیقات انجام در این زمینه را از زبان مکاتب ( خصوصاً مکتب اسلام و قرآن) را مورد بررسی قرار داده و از این راه به نتیجه‌ای که مورد نظر میباشد برسیم.و بعد از بحث در مورد پیشینه تاریخی، مباحثی درباره فلسفه معاد( درباره دنیا و آخرت، دلایل عقلی معاد، تفاوت آتش دنیا و آتش دوزخ، در وصف و نکوهش دنیا، استدلالهی قرآن درباره معاد و…) ، مرگ(اهیت مرگ از نظر قرآن، فشار قبر، خوف از مرگ، عالم برزخ و..)، معانی روح(مسأله روح در قرآن، اشکال کافران واسخ قرآن و …)، عقاید معتقدان به تناسخ، خصوصیات زندگی روح در عالم برزخ، قیامت(افراد در قیامت چگونه می‌شوند، نامه اعمال انسانها، پرسش و حسابرسی اعمال، رستاخیز بزرگ ، شفاعت و …)، بهشت و جهنم( بهشت، جهنم، خداوند جوینده دانش را به بهشت می‌بردو…) بیان شده است.
همانطوری‌که در مطالب مندرج در این تحقیق آمده معاد یکی از اصول دین اسلام است هر فردی در صورت پذیرش اسلام باید آن را بدون چون و چرا بپذیرد زیرا تحقیق در اصول دین از هر کسی ساخته نیست و از طرفی خیلی از مسائل آن قابل تحقیق با وسایل مادی نبوده و با چشم ظاهر دیده نمی‌شود. در عقیده‌ها ، مسلکها، تمدنهای گذشته و ادیان الهی چنین برمی‌آید که به هر حال تا حدی به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته و سعی می‌کرده تا وسایل مورد نیزا برای ادامه زندگی را با خود به آن دنیا ببرد غافل از اینکه هیچ چیز قابل بردن ا زدنیای مادی به دنیای معنوی نیست ؛ بجز اعمال، رفتار و کردار که آنها هم به صورت روحی و مجرّد می‌توانند وجود داشته باشند. به هر حال علیرغم همه این مسائل معاد حقیقی است آشکار زیرا خداوند همه چیز را بر حسب حکمت ، نظم ، دانش و … آفریده لذا هیچ چیز عبث و بیهوده آفریده نشده است. کتابهای متعددی که در این باره نوشته شده همه از الهامات انسانها، آیات قرآن ، روایات از پیامبران و معصومین، نیکوکاران (افراد نیکوکار) نشأت گرفته و کسی واقعیت آن را به چشم ندیده ولی این مطلب به نوعی قابل اثبات است . اگر به طبیعت نگاه کنیم معاد را در آن می‌بینیم زیرا چهار فصل سال نشان دهنده نحوه زندگی انسان میباشد تولد با بهار، جوانی با تابستان، پیری با پاییز و مرگ با زمستان همساز می‌باشند و مجدداً تولدی دیگر و ادامه آن در درختان، حیوانات، انسانها این عمل مشهودتر میباشد. از مسئله دیگری که می‌توان به وجود معاد پی برد این است که خداوند در وجود انسان مسئله اختیار را قرار داده زیرا اگر اختیار وجود نداشت روز قیامت و حساب کتاب هم معنی پیدا نمی‌کرد، ولی چون اختیار وجود دارد پس باید حساب و کتابی برای آن وجود داشته باشد. خداوند هیچ چیز را بدون هدف نیافریده پس باید معاد بعنوان هدف انسان وجود داشته باشد.
واژه های کلیدی: معاد، قیامت، عالم برزخ، اعمال انسان ها
فهرست مطالب
امکان و ضرورت معاد ۱
مقدمه ۱
۱- پیشینه تاریخی ۴
بازگشت ، چگونه ؟ ! ۱۰
۲- فلسفه معاد : ۱۱
الف ـ واژه دنیا ۲۱
ب ـ دنیا برای آخرت : ۲۱
ج- از دنیا باید به میزان نیاز برگرفت: ۲۴
د- معانی دنیا و آخرت ۲۷
هـ ـ تفاوت انبیاء و اولیاء با سایر مردم در توجه به دنیا ۲۸
و- دنیا دار ثواب و عقاب نیست ۲۹
ز- محرومیت انسان از دنیا نشانه لطف حق به اوست ۳۰
ح- تفاوت آتش دوزخ با آتش دنیا: ۳۱
ط- شناخت دنیا و آخرت موجب حب آخرت ۳۲
ی – نقد نظریه غلبه خوب یا رجاء در دنیا و آخرت ۳۴
ک – رسوایی جدال کننده در دنیا و آخرت ۳۵
ل _ عدم معرفت حقیقت نعمت و عذاب آخرت در این دنیا ۳۶
م ـ در نکوهش دنیا : ۳۷
ن ـ در صفت دنیا ۳۸
س ـ در باب فانی بودن دنیا ۳۸
ع ـ در فضیلت پیامبر و تحقیر دنیا ۳۹
ف ـ در توصیف دنیا و آخرت ۴۰
۴/۲- دلایلی بر قاطعیت و اثبات معاد ۴۰
۱/۴/۲- آفرینش نخستین دلیل قاطعی است بر معاد. ۴۰
۲/۴/۲- اعتقاد به معاد یک امر فطری است. ۴۲
۳/۴/۲- بازتاب معاد در زندگی انسانها. ۴۴
۴/۴/۲- دلایل عقلی معاد . ۴۷
الف ـ برهان حکمت : ۴۷
ب ـ برهان عدالت : ۴۹
ج ـ برهان هدف : ۵۰
د ـ برهان نفی اختلاف : ۵۱
۵/۲- قرآن و مسئله معاد ۵۲
۱/۵/۲- معاد جسمانی: ۵۵
۲/۵/۲- استدلالهای قرآن بر معاد ۵۷
۳- مرگ ۵۹
۱/۳- ماهیت مرگ از نظر قرآن ۶۵
۲/۳- در آستانه مرگ ۶۸
۳/۳- فشار قبر ۷۴
۴/۳- خوف از مرگ ۷۶
۵/۳- تناسب صورت اخروی با ملکات نفس در هنگام مرگ ۷۷
۶/۳- علل کراهت ناقصان و متوسطان و کاهلان از موت ۷۸
۷/۳- مومنان از مرگ کراهت ندارند بلکه ترسانند ۸۰
۸/۳- دیدار پیامبر ، ائمه و فرشتگان هنگام مرگ ۸۱
۹/۳- در سفارش به تقوی و ذکر مرگ ۸۲
۱۰/۳-برزخ ۸۲
۴- معانی روح ۸۴
۱ / ۴ – مسأله روح در قرآن ۸۵
۲/۴- اشکال کافران و پاسخ قرآن ۸۶
۵- عقاید معتقدان به تناسخ ۹۲
۶- خصوصیات زندگی روح در عالم برزخ ۹۴
۷- قیامت : ۹۹
۱/۷-افراد در قیامت چگونه می‌شوند : ۹۹
۲/۷- نامه اعمال انسانها : ۱۰۰
۳/۷- رستاخیز بزرگ ۱۰۰
۱/۳/۷- پرسش و حسابرسی اعمال : ۱۰۲
۲/۳/۷- پل صراط یا گذرگاه خطرناک دروزخ : ۱۰۴
۳/۳/۷- گواهان محشر ۱۰۶
۴/۳/۷- نابودی جهان و زنده شدن مردگان ۱۰۹
۵/۳/۷- شبه آکل و مأکول ۱۱۷
۶/۳/۷- قطعیت قیامت کبری از نظر قرآن ۱۱۹
۷/۳/۷- استدلالهای قرآن در مورد قیامت ۱۲۰
۸/۳/۷- شفاعت ۱۲۳
۸- بهشت و جهنم : ۱۲۴
۱/۸- بهشت : ۱۲۴
۲/۸- جهنم : ۱۲۵
۳/۸- اختلاف در مخلوق و موجود بودن بهشت ۱۲۶
۴/۸- خداوند جوینده دانش را به بهشت می‌برد ۱۲۷
نتیجه : ۱۲۸
فهرست منابع و مأخذ ۱۳۰
فهرست منابع و مأخذ
۱- معاد از آیت‌الله شهید دستغیب ( دفتر انتشارات اسلامی)
۲- معاد انسان و جهان از جعفر سبحانی ( کتابخانه صدر)
۳- قیامت نزدیک است از علی شیرازی ( نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی )
۴- دورنمای رستاخیز در ادیان و قرآن از غلامرضا خسروی حسینی تألیف سید قطب ( انتشارات مرتضوی)
۵- معاد در نگاه عقل و دین از محمدباقر شریعتی سبزواری ( دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
۶- مبدأ و معاد از آیت‌الله جوادی آملی ( انتشارات الزهرا ” س ” )
۷- معرفت الروج ازنور علی الهی ( انتشارات جیحون )
۸- معاد از محسن قرائتی ( دفتر انتشارات اسلامی )
۹- شرح چهل حدیث از امام خمینی (ره) ( مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی)
۱۰- نهج‌البلاغه از امام علی (ع) گردآورنده سید شریف رضی و ترجمه عبدالمحمد آیتی
۱۱- قرآن مجید
۱۲- تفسیر المیزان از علامه طباطبایی
مقدمه
بحث ما درباره مسأله معاد است. مسأله معاد از نظر اهمیت، بعد از مسأله توحید مهمترین مسأله دینی و اسلامی است. پیغمبران ( و بالخصوص آنچه از قرآن در باره پیغمبر ما استفاده می‌شود) آمده‌اند برای اینکه مردم را به این دو حقیقت مؤمن و معتقد کنند: یکی به خدا ( مبدأ ) و دیگر به قیامت و یا فعلاً به اصطلاح معمول ما معاد مسأله معاد چیزی است که برای یک مسلمان ایمان به آن لازم است، یعنی چه؟ یعنی در ردیف مسائلی نیست که چون از ضروریات اسلام است و ایمان به پیغمبر ضروری است، پس ایمان به آن هم به تبع ایمان به پیغمبر ضروری است. ما بعضی چیزها داریم که باید به آنها معتقد بود، به این معنا که اعتقاد به آنها از اعتقاد به پیغمبر منفک نیست، ” باید ” به این معناست نه به معنی تکلیف، به معنی این است که انفکاک‌پذیر نیست که انسان به پیغمبر و اسلام ایمان و اعتقاد داشته باشد ولی به این چیز ایمان نداشته باشد. مثلاً روزه ماه رمضان ، می‌گویند که روزه ماه رمضان از ضروریات اسلام است. اگر کسی روزه نگیرد و بدون عذر روزه بخورد، این آدم فاسق است ولی اگر کسی منکر روزه باشد، از اسلام خارج است، چرا؟ برای اینکه اسلام ایمان به وحدانیت خدا و ایمان به پیغمبر است و امکان ندارد که کسی به گفته پیغمبر ایمان داشته باشد ولی روزه را منکر باشد، چون اینکه در این دین روزه هست از ضروریات و از واضحات است، یعنی نمی‌شود انسان در ذهن خودش میان قبول گفته‌های پیغمبر و منها کردن روزه تفکیک کند. ولی خود مسأله اعتقاد به روزه داشتن مستقلاً موضوع ایمان و اعتقاد نیست. یعنی در قرآن هیچ جا وارد نشده : ” کسانی که به روزه ایمان می‌آورند” . اما گذشته از اینکه مسأله معاد و قیامت مثل روزه از ضروریات اسلام است (یعنی نمی‌شود کسی معتقد به پیغمبر باشد ولی منکر معاد باشد ) در تعبیرات قرآن کلمه ایمان به قیامت، ایمان به یوم آخر آمده است، یعنی پیغمبر مسأله معاد را به عنوان یک چیزی عرضه کرده است که مردم همان‌طوری که به خدا ایمان و اعتقاد پیدا می‌کنند، به آخرت هم باید ایمان و اعتقاد پیدا کنند، که معنی آن این می‌شود که همین‌طوری که خداشناسی لازم است ( یعنی انسان در یک خدی مستقلاً با فکر خودش باید خدا را بشناسد) در مسأله معاد نیز انسان باید معادشناس باشد, یعنی پیغمبر نیامده است که در مسأله معاد بگوید چون من می‌گویم معادی هست شما هم بگویید معادی هست، مثل اینکه من گفتم روزه واجب است شما هم بگویید روزه واجب است ، نه . ضمناً افکار را هدایت و رهبری و دعوت کرده که معاد را بشناسند، معرفت و ایمان به معاد پیدا کنند.
انسان از ابتدای آفرینش بر روی زمنین تاکنون علیرغم همه پیشرفتهایی که کرده، نتوانسته است تا مسئله مرگ و نیستی خود را حل کند، زیرا مرگ انسان یکی از قوانین ثابت و پابرجای طبیعت میباشد. این فکر که ما از کجا آمده‌ایم؟ علّت بوجود آمدن ما چه بوده است؟ چرا باید زندگی کنیم؟ چرا باید بمیریم؟ و پس از مرگ به کجا می‌رویم؟ و سوألاتی از این قبیل همیشه بطور طبیعی ذهن هر انسان را رف نظر از عقاید، مذاهب و آرمانهای موجود در جامعه در قورن گذشته و حال مشغول نگه‌داشته و برای آن تاکنون جوابی نیافته است. بطور مثال : این فکر در شاعران معروف گذشته تأثیر و این قطعه زیبا را در این وصف سروده است:
روزهـا فکـر من این است و همه شب سخنـم که چرا غافـل از احـوال دل خویشتنـم
از کجــا آمـده‌ام، آمـدن از بهــر چــه بـــود به کـجا مـی‌رم آخـر ننمائــی وطنـــم
مانده‌ام سخت عجب،کزچه سبب ساخت مرا یا چه بودست مراد وی از این ساختنم
به هر حال پیدا کردن جواب سؤالات متعددی که انسان در این باره مطرح می‌کند زمینه‌ساز این تحقیق در خصوص امکان و ضرورت معاد میباشد.
ابتدا سعی می‌کنیم با یک پیش‌زمینه تاریخی از گذشته و نحوه پاسخگویی افکار، مذاهب و ایده‌ئولوژی‌های موجود در قبل از اسلام موضوع را تا حدی بشکافیم و پس از آن پاسخها و نتایج تحقیقات انجام در این زمینه را از زبان مکاتب ( خصوصاً مکتب اسلام و قرآن) را مورد بررسی قرار داده و از این راه به نتیجه‌ای که مورد نظر میباشد برسیم.
فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.
